रेल्वे ही फक्त प्रवाशांची नसून इडली , वेफर्स विकणार्‍या पॅन्ट्रीकारच्या सेवकांपासून पाववडे,शेंगादाणे ,चिक्की,वेफर्स, केळी, वर्तमानपत्रे फेरीवाल्यांचीही आहे.याबरोबरच भिकारी हा सुद्धा रेल्वेचा अविभाज्य घटक आहे.भिकार्‍यांना टाळून प्रवाशांना रेल्वेतून पळून जाता येत नसल्याने भिकार्‍यांच्या मनात रेल्वेने आदराचे स्थान मिळवले आहे.'केशवा माधवा' या गाण्यावर भिकार्‍यांशिवाय इतर कुणाचाही अधिकार सध्यातरी उरलेला नाही. हे गाणे सूरात गाणार्‍यांना भरपूर कमाई होते.'केशिवा माधिवा 'असा उच्चार कानी पडला की समजावं हे दाक्षिणात्य भिकारी आहेत.महाराष्ट्रात व्यवसाय करतांना या गाण्यापुरती तरी मराठी भाषा त्यांनी शिकून घेतली आहे. त्यामुळे मराठी भिकार्‍यांना जोरदार स्पर्धा तयार झाल्याने याही क्षेत्रातून मराठी माणसाची पिछेहाट होते की काय अशी भीती तयार झाली आहे ! केळी व शेंगा विकणारा येऊन गेल्यानंतर त्यापाठोपाठ केरसुणी घेऊन डबा झाडायला मुका मुलगा हमखास येणारच ! प्रवासी गाडीतच कचरा टाकणार हा आत्मविश्वास त्याच्या पोटाची सोय करून जातो.मुका मुलगा पुढच्या स्टेशनवर गाडीतून उतरल्यावर शेंगावाल्याशी जोराने भांडतांना पाहिल्यावर प्रवासी मुके होतात.
बाकी रेल्वे प्रवासाची सर इतर प्रवासाला येत नाही.सुपरफास्ट गाड्यांपेक्षा पॅसेंजरमधील प्रवासी एकमेकांची लगेच ओळख करून घेतात.जेवणाचा डबा उघडल्यानंतर समोरच्याला आग्रह करणारी माणसे पॅसेंजरमधेच भेटतात.रेल्वे संस्कृतीची ओळख करून देते. केरळचे बॅकवॉटर, सिंधुदुर्गचा स्वच्छ समुद्रकिनारा,निसर्गरम्य कोकण,माथेरानचा गार वारा,खंडाळ्याच्या डोंगरातून कोसळणारे जलप्रपात,सह्याद्रीच्या डोंगरदर्‍या यांचे विलोभनीय दर्शन रेल्वेमुळेच होऊ शकते.भूगोलाच्या पुस्तकांमध्ये ज्या नद्या केवळ रेषा बनून राहतात त्या प्रवाही होऊन वाहतांना सुंदर दिसू लागतात. नद्यांनी दोन्ही तीरांवर उभी केलेली संस्कृती अनेकांचे जीवन समृद्ध करतांना बघून नदी हा केवळ पाण्याचा प्रवाह नसतो याची जाणीव होते.वेगवेगळ्या खाद्यसंस्कृतीचा आस्वाद देत, खवैय्यांच्या जिव्हेला तृप्त करत रेल्वे मार्गक्रमण करत राहते.अपवाद फक्त चहाचा !भारतात कुठल्याही रेल्वे स्टेशनवर मिळणार्‍या चहाची चव सारखीच असते. स्टेशनवरचा चहा प्याल्यानंतर भारतात पाणीटंचाई असते यावर कुणाचाही विश्वास बसणार नाही.
नाशिकची द्राक्षे , जळगांवची केळी, लखनऊचे पेरू, रत्नागिरीचा हापूस, नागपूरची संत्री,नांदेडची सिताफळे, काश्मीरची सफरचंदे झाडांवर लगडलेली पाहतांना मन प्रसन्न होते.मराठी गड्याचा कोल्हापुरी फेटा, राजस्थानची पगडी, तमिळी अन्नांची लुंगी,बंगाली बाबू मोशायचे एकटांगी धोतर ही विविधता काही तासांच्या प्रवासाताच अनुभवायला मिळते.म्हणूनच रोजच्या जगण्यात जेंव्हा साचलेपणा निर्माण होतो, मनाला नावीन्याची ओढ लागते तेंव्हा रेल्वेची शिटी साद घालते आणि प्रवासासाठी पावले आपोआप रेल्वेकडे वळू लागतात.
त्यांच्या खांद्यावर बसून
जग दिसतं ते आपल्याला नवं नवंच
आयुष्यभर घरासाठी वडील
होऊन राहतात कवच
सावरण्यासाठीच असतात
त्यांचे मजबूत हात
असतात वडील तोवर
जाणवत नाहीत आघात
ऊन वारा पाऊस झेलत
वडील लकाकी हरवून जातात
उडून जातात पाखरं तेव्हा
वडील एकाकी होऊन जातात
दाटून येतो कंठ गळ्यात
पण अश्रू पापणीतून गळत नाही
आपण वडील झाल्याशिवाय
मोठेपण त्यांचं कळत नाही
एकमेकात गुंतलो की आयुष्य सुरेल गाणे होते
दरवर्षी व्हॅलेन्टाईन येतो
दर वर्षी तो तयारी करतो
तिच्यासाठी फुले घेऊन
दर वर्षी तो उभा राहतो
व्हॅलेन्टाईनसाठी त्याला
फुलं हवी असतात
ताजी आणि नवी नवी
कारण दरवर्षी
तीही असते नवी नवी
तिच्यासाठीही तो असतो नवा नवा
तरीही तिला तो वाटतो हवा हवा
फुलपाखरासारखं त्याचं मन
असं उंडारत राहतं
नवी फुलं नव्या बागा शोधत राहतं
अजून काही त्याचा शोध संपला नाही
कुणामध्येही त्याचा जीव गुंतला नाही
एक दिवस आजोबा म्हणाले त्याला
अरे आज व्हॅलेंटाईन
जायचं नाही का तुला ?
म्हणाला आजोबांना तो,
आजोबा , रागावणार नसाल
तर एक विचारू तुम्हाला ?
आजोबा होते खुषीत
हसले आपल्या मिशीत
म्हणाले नातवाला,
अरे आज व्हॅलेंटाईन ना ?
मोकळीक आहे तुला
नातूने विचारलं धाडस करून
आजोबा तुम्ही लग्नाआधी
आजींना मेसेज पाठवला होता का कधी ?
झुबकेदार मिशातून आजोबा मोठ्याने हसले
म्हणाले नातवाला
अरे तेव्हा कशाचा आला रे मोबाईल ?
आणी मग आजीला मेसेज कसा रे जाईल ?
अरे बंधनांचा होता तो जमाना
डोळ्यांच्याच नुसत्या खाणाखुणा
नजरेला भिडता नजर
दोघांचही ह्रदय धडकायचं खास
समजायचं संदेश आपल्या प्रेमाचा
तिच्या ह्रदयात झाला पास
गाण्यांच्या भेंड्यात गायचो
तिच्या सौंदर्याचीच गाणी
चोरून बघायची माझ्याकडे
तेव्हां लेका , काळजाचं व्हायचं पाणी
जन्मजात गबाळा मी
रोज करू लागलो दाढी
आवडत नव्हती तिला म्हणुन
सोडून दिली विडी
नातू सुन्न होऊन ऐकत होता
आजी आजोबांच्या प्रेमाची कथा
आजोबा म्हणाले त्याला ,
अरे प्रेम म्हणजे
काटा टोचता एकाच्या पायात
कळ येते दुसर्‍याच्या ह्रदयात
असा जीव गुंतावा लागतो
एकमेकांच्या ह्रदयात
आपुलकीचा सडा कायम शिंपावा लागतो
मग वादळवार्‍यातही प्रेम फुलू लागतं
जगण्याला बळ मिळू लागतं
अशा प्रेमाला नातू महाराज ग्रिटींग्जची गरज नसते
प्रेम असं पोरा शेवटपर्यंत निभावता आलं पाहिजे
मग येणारा प्रत्येक दिवस
प्रेमाचा तराणा होऊन जातो
मग तुला पोरा व्हॅलेटाईनसाठी बहाणा का लागतो ?
नातवाच्या डोळ्यात तेव्हा
आभाळ होते दाटले
आजोबांचे शब्द त्याच्या कानात होते साठले
म्हणाला आजोबांना तो
कुणासाठी तरी निष्ठेने आयुष्य मी वाहीन
मग प्रत्येक दिवस माझा होईल व्हॅलेंटाईन
वाढेल वलय नेतृत्वाचे
मिळेल तिथे खाता खाता
होऊन जाशील बेट्या एक दिवस
तूच आमचा भाग्यविधाता
पोस्ट्स
