शनिवार, ९ मे, २००९
सज्जनांचे पसायदान
सज्जन माणसे मनाने फारच सोज्वळ असतात
बायकोशेजारी देखील अंतर ठेवून बसतात
बायकोशिवाय त्यांच्या स्वप्नात दुसरी कुणी येत नाही
खरा सज्जन डोळ्यांचा गैरवापर कधी करत नाही
मित्रहो एका रात्रीत कुणी खरा सज्जन होत नाही
झाला चुकून कोणी तर विश्वास लवकर बसत नाही
सज्जनपणा तसा बालपणापासूनच अंगी असावा लागतो
मोह टाळून आयुष्यात नुसताच त्रास सोसावा लागतो
रांग आयुष्यात त्यांनी चुकूनही मोडली नाही
कामे मागच्या दाराची त्यांना कधी जमलीच नाही
कॉलेजमध्ये मैत्रीणींशी त्यांनी कधी केला नाही दंगा
नाही केली भानगड कुणाशी नाही घेतला पंगा
कॉलेजमध्ये राहूनही नाही ठरले ते नशीबवान
संधी न मिळाल्याने गेले राहून चारित्र्यवान
जिवापाड जपले ब्रम्हचर्य मेनकांना नाही दिली संधी
खेटल्या ज्या अंगाशी केली त्यांना हृदयात बंदी
खरा सज्जन जपत असतो कायम देवाचेच नाम
लग्नाआधी जपतो 'जयहनुमान' , लग्नानंतर 'जय श्रीराम'
सज्जन माणसं बायकोशी तशी एकनिष्ठ असतात
बायको माहेरी जाताच इकडे तिकडे बघतात
'फॅशन' चॅनेल कधी कधी सज्जन अगदी जवळून बघतात
लागताच बायकोची चाहूल पटकन 'संस्कार' लावतात
तेवढं सोडलं तर आयुष्यात त्यांच्या पराक्रम दुसरा नसतो
करायला जातात धाडस तेंव्हा प्रयत्न नक्कीच फसतो
सज्जन्नांनी पृथ्वीवरती देवा नुसताच त्रास सोसला
प्रत्येक क्षण आयुष्याचा त्यांचा संयमाने नासला
स्वर्गामध्ये इंद्रदेवा द्या त्यांना भरपूर सवलती
पृथ्वीवरचे तेंव्हा नसावे मुळीच कुणी अवतीभवती
कसर पृथ्वीवरची मनसोक्त सज्जनांना काढू द्या
सोसण्याची त्यांच्या आता तरी कदर होऊ द्या
झिंग जगण्याची त्यांना तिथे तरी चढू दे
होऊनी जरा जास्तच मयसभेत आडवे पडू दे
स्वर्गामध्ये इंद्रदेवा त्यांना असू दे तुझ्याच सवेत
रंभेला चेपू दे पाय अन अप्सरा असू दे कवेत
पृथ्वीवर वाढतील सज्जन जर स्वर्गात कराल कदर
पसायदान देवा माझे सज्जनांसाठी करतो सादर
गुरुवार, ७ मे, २००९
पहिला घोट पहिलीच आठवण
बुधवार, ६ मे, २००९
हेल्मेट
मध्यंतरी हेल्मेटची सक्ती करण्यात आली होती त्यावेळी लिहिलेली ही कविता
'हेल्मेट 'वर कवीवर्य मंगेश पाडगांवकर आणि सौमित्र यांनी जर कविता लिहिली असती तर कदाचित ती अशीच लिहिली असती .
विडंबनाचा एक प्रयत्न
'हेल्मेट' पाडगांवकरांच्या शैलीत
हेल्मेट म्हणजे हेल्मेट म्हणजे हेल्मेट असतं
तुमचं आणि आमचं अगदी सेम असतं
मराठीतून त्याला कवच म्हणता येतं
हिंदीतून त्याला शिरस्त्राण म्हणता येतं
हेल्मेट हेच त्याचं दुसरं नेम असतं
हेल्मेट म्हणजे हेल्मेट म्हणजे हेल्मेट असतं
तुमचं आणि आमचं अगदी सेम असतं
हेल्मेटच्या सक्तीचा सरकारी कायदा आहे
खरं तर हेल्मेटचा आपल्यालाच फायदा आहे
एकदा डोक्यात घातलं की
हेल्मेट झपाट्याने काम करू लागतं
नको असण्यार्यांच्या समोरून कसं
बिनधास्त जाता येतं
घेणेकर्यांचा तर त्रासच मिटला
त्यांना उत्तम टाळता येतं
अगदीच मस्त सोय महाराज
सुंदरींकडे टक लावून पाहता येतं
दारू पिऊन पडलात तरी
डोकं फुटणार नसतं
कारण
हेल्मेट म्हणजे हेल्मेट म्हणजे हेल्मेट असतं
तुमचं आणि आमचं अगदी सेम असतं
हेल्मेट सौमित्रच्या 'गारवा' शैलीत
तो- दुचाकीस्वार
ती -ट्रॅफिक सिग्नलवर दबा धरून बसलेली शिट्टी
सक्ती जरा जास्तच आहे
दर वर्षीच वाटतं
हेल्मेटचं नांव काढताच
ओझं मनात दाटतं
तरीही चाकं चालत राहतात
मन चालत नाही
हेल्मेटशिवाय रस्त्यांवरती
कुणीच बोलत नाही
कुठून तरी अचानक एक दादा समोर येतो
शिट्टीचा काही भाग ओठांखाली घेतो
दुचाकीस्वार जीव तोडून सैरावैरा धावत राहतो
गल्लीबोळात, चौकाचौकात लपू पाहतो
चक्क सर्वांसमोर दादा माल खिशात टाकतो
पगाराआधीच कुठून हा बोनस त्याच्या हाती येतो ?
दुपार टळून संध्याकाळपर्यंत सुरू असतो हाच खेळ
दादा निघून जाताच चालून येते सुरक्षित वेळ
त्याला हेल्मेट आवडत नाही
तिला हेल्मेट आवडतं
हेल्मेटचं नांव काढताच
डोकं त्याचं भडकतं
दुसर्यांना टोप्या घालण्यापेक्षा
हेल्मेट का घालत नाहीस
तिचे असले प्रश्न
त्याला खरंच कळत नाहीत
हेल्मेट म्हणजे गुंतलेले हात
हेल्मेट म्हणजे सांभाळण्याचा त्रास
हेल्मेट म्हणजे वजन अर्धा किलो
हेल्मेट म्हणजे सक्ती उगाच
दरवेळी फिरायला गेल्यावर
दोघांचं हे असं होतं
दंडावरून भांडण होऊन
जगामध्ये हसं होतं
हेल्मेट आवडत नसलं तरी
बाईक त्याला आवडते
हेल्मेटसकट आवडावं म्हणून
तीही झगडते
चिडून मग ती दंड करते
उभं करते पुतळ्यासारखं
त्याचं तिचं भांडण असं
होत राहतं सारखं सारखं
शनिवार, २ मे, २००९
कवी संमेलन - गल्ली ते दिल्ली
साहित्य संमेलनात ज्यांना कविता सादर करण्याची संधी मिळत नाही. अशा कवींनी आयोजीत केलेल्या साहित्य
संमेलनास उपस्थीत राहण्याचा योग आला. वेगवेगळ्या क्षेत्रात व्यवसाय, नोकरी करणार्या कवींनी आपल्या
कवीता या मैफलीत सादर करून एकच धमाल उडवून दिली.
सर्वप्रथम भाजीपाल्याचे ठोक व्यापारी गणपतराव यांनी आपली 'परसबाग' ही रचना सादर केली.
हिरव्या मिरचीचा तोरा
चाफेकळीच्या नाकावर
कसा शोभतो अबोला
टमाट्यांच्या गालावर
भुरूभुरू उडती बटा
डुले जसा तुरा मक्याचा
पाठीवर रुळे शेपटा
जसा वेल पडवळीचा
जसा हिरव्या कोशिंबीरीवर
रंग बीटाचा सांडला
सखे जीव माझा
तसा तुझ्यावर जडला
केवळ तीन कडव्यात गणपतरावांनी सर्व रसिकांना कृषी उत्पन्न बाजार समितीची सफर घडवून आणली. प्रेम आणि भाजी मार्केट ही दोन्ही चित्रे कवितेत एकाचवेळी मांडण्याचा काव्यविश्वातील हा पहिलाच प्रयत्न होता.कवितेतील शब्द किती ताजे आणि रसरशीत होते हे सांगायला नकोच !
त्यानंतर ट्रक ड्रायव्हर बाबू याने ( ट्रक खाली होईपर्यंत)'जीवन एक गाडी' ही कविता सादर केली .
जीवनाच्या गाडीची असते का कधी सोपी वाट ?
पार करावे लागतात वळणावळणाचे घाट
खडबडीत रस्यांवर कधी आयुष्याचं चाक पंक्चर होतं
ओझं असह्य होऊन कधी चाकही फुटतं
नवी जोडी टाकून नवी उमेद घेऊन पुढे चालावं लागतं
गाठण्यासाठी ध्येय रात्रंदिवस चालत राहावं लागतं
वाटेत संकटे उभी राहतात नाक्यानाक्यावर लाल दिवा होऊन
डगमगू नका त्यांचा रुद्रावतार पाहून
'एन्ट्री ' तुमची होताच संकटं निघून जातात
मात्र एक लक्षात असू द्या
आडवाटेने जातांना रस्ताही चुकतो
मोठ्यांशी संघर्षात आपण प्राणासही मुकतो
म्हणून थांबा पहा चला
हाच जीवनाचा मूलमंत्र आहे
डाव्या बाजूने पुढे पुढे मार्गक्रमण करीत रहा
मागच्यांना पुढे जाऊ देऊ नका
पुढे आहेत त्यांच्याही पुढे निघा
अंतीम विजय तुमचाच
बाबूभाईंनी कवितेत स्पेशल गिअर टाकला होता.ममद्या क्लिनर,गालीब फिटर,अण्णा टायरवाला,मारूती वेल्डर यांनी जोरदार टाळ्या वाजवून बाबूभाईंच्या कवितेला दाद दिली.कविता आशयाच्या बाबतीत किती 'गतिमान' असते आणि अभिव्यक्तीची कुठली 'वळणे' घेऊ शकते हे बाबूभाईंनी दाखविल्याने रसिक भारावून गेले होते.
गालीब फिटरलाही त्यामुळे स्फूर्ती आली आणि त्यानेही एक कविता सादर केली
पहिल्या भेटीतच झालीस तू
माझ्या जीवनाची अक्सेंट
सफारीसारखी देशील का
जागा हृदयात प्रशस्त
रुप तुझे देखणे आयकॉन परी
लान्सरच्या वेगाने
येशिल का हृदयाच्या मंदिरी ?
नॅनोसारखे तुझ्यासाठी
सखे लागती नंबर
ओळख प्रेम खरे माझे
जरी तुझ्यामागे प्रेमवेडे शंभर
नको करूस चिंता
गावातल्या रस्त्यांची
तुझी पुरवीन हौस
द्रुतगती महामार्गाची
वाट पाहिन तुझी
गडी आहे मी धीराचा
कधी ओलांडशील उंबरा
सखे माझ्या घराचा
तेवढ्यात बाबूभाईने गालीबला मध्येच टोकले
नव्या नव्या मॉडेल्सचा तुला षौक भारी
कसे यावे लान्सरने कायमचे तुझ्या घरी ?
बाबूभाईंनी कवितेतले वास्तव ठळकपणे रसिकांसमोर मांडल्याने गालीबची पंचाईत झाली .रसिकांनी मात्र टाळ्यांचा कडकडाट करून बाबूभाईंच्या मताशी सहमती दाखवली
आमदार दादासाहेब यांच्या ( लग्नाच्या) पत्नी गुणवंताबाईंनी उपश्तित राहून कविता सादर केली.
जेंव्हा बघावं तेंव्हा
चिकटून बसता खुर्चीला
वाटू लागले मनाला
विसरलात काय बायकोला ?
सदानकदा काढतात दौरे
आतल्या रूममध्ये मिटींगा
चौफुल्यावर मुक्काम करता
बघा आता माझा इंगा
घरच्या मतदारसंघाचा
आधी विकास करा
तालुक्याच्या प्रत्येक गावी
नंतर पाहिजे तेवढं फिरा
गुणवंताबाईंच्या स्पष्टोक्तीमुळे आमदार दादासाहेबांना आपल्या घरच्या मतदारसंघात किती समस्या साचल्या आहेत याचा साक्षात्कार झाला. कवितेमुळे आत्मभान जागे होणे हेच कवितेचं खरं सामर्थ्य असल्याचा प्रत्यय आला.
शेवटी मोहन स्वीट मार्टचे मालक मोहनभाई कराचीवाला यांनी आपली कवितेची जुनी चोपडी उघडली.
सखे तुझे डोळे
जसे जिलेबीचे वेटोळे
तू काजू कतली नाजूक
जसे रवाळ तूप साजूक
जिन्स घालून मागतेस पोरी
बर्गर आणि पिझ्झा
वडापावाची का सखे
येईल त्याला मजा
असे जरी बावळा
तेलकट वेष माझा
शहरातल्या हलवायांचा
मीच आहे राजा
होशील का गडे खरेच
राणी तू माझी
आयुष्यभर स्वयंपाकाची
मिटेल काळजी तुझी
कवितेचा शेवट सखीसाठी आश्वासक होता .सखीवर कवितेचा परिणाम होण्याऐवजी रसिकांची भूक जागी झाल्याने मोहनभाईंच्या दुकानावर रसिकांनी आपला मोर्चा वळवल्याने काव्य मैफल समाप्त झाली .
शुक्रवार, १ मे, २००९
चॅनेल्सची भटकंती
शनिवार, ११ एप्रिल, २००९
कुछ तो लोग कहेंगे
जगात वागावं कसं याची सध्या मधूला चिंता सतावतेय . त्याला सर्वांचंच म्हणणं पटतं.त्यामुळेच तो अडचणीत सापडलाय.करोडपती कसे व्हावे ? हे पुस्तक त्याने विकत आणले ते आयुष्यात प्रगती करून साठीच. पण यामुळे फक्त लेखकाचीच प्रगती झाल्याचे त्याला जेंव्हा उमगले तेंव्हा ठेवीले अनंते तैसीची रहावे या उक्तीप्रमाणे त्याने वागायचे ठरवले. तरी लोकांचे टोमणे काही थांबले नाहीत.
जगाचं असंच असतं.मनुष्य गरीब असला की लोक म्हणतात पैसे कमवायची अक्कल नव्हती त्यामुळेच चार पैसे कमवू शकला नाही.श्रीमंत असला की म्हणतात ,दोन नंबर करत असणार ! त्याशिवाय का कुणी आजकाल श्रीमंत होतं ?प्रामाणिकपणे वागून पैसे मिळत नाहीत.आम्ही चोवीस तास राब राब राबतोय .झालो का श्रीमंत ?तो श्रीमंत झाला. निश्चीत बेईमानी केली असणार त्याने ! त्याशिवाय तो श्रीमंत होऊच शकणार नाही .पैशाच्या मागे दिवसरात्र धावू लागला की म्हणतात पैशाची हाव सुटली आहे.पैशाला जीवनात महत्व दिलं नाही तर म्हणतात , त्याच्या जीवनात महत्वाकांक्षा नाही. नुसतेच पैसे कमावले आणि खर्च न करता साठवून ठेवले तर कवडीचुंबक म्हणतात.जीवनात चैन केली आणि जरा पैसा खर्च केला तर लगेच त्याला उधळ्या म्हणतात.समजा वाडवडीलांची संपत्ती मिळाली तर त्याचेही सुख लोकांना पाहवत नाही.लगेच त्याला म्हणणार , बघा कसा बसलाय आयत्या बिळावर नागोबा !स्वत:चं काही कर्तृत्व दाखवलं कधी आयुष्यात ?आयुष्यात कष्ट करून पैसे कमावले तरी टोमणे काही सुटत नाहीत. म्हणतात काय उपयोग आहे त्याच्या आयुष्याचा ? नुसता पैशाच्या मागे धावतोय पण सुख उपभोगायला वेळ नाही. असं आयुष्य काय कामाचं? जास्त भाविक असला तर म्हणतात मनी नाही भाव म्हणे देवा मला पाव. मंदीरात नाही गेला तर नास्तिक म्हणतात.तारुण्यात अकाली मृत्यू आला तर हळहळतात , अरेरे फार लवकर गेला. त्याचा भविष्यकाल उज्ज्वल होता.दीर्घायुषी झालात तर तेच लोक म्हणतील '' अजून किती दिवस सरकारची पेन्शन खाणार कुणास ठाऊक ?कुठल्या चक्कीचा आटा खातोय कुणास ठाऊक ? ''मनुष्य तब्येतीने बारीक असला तर झुरळ म्हणतात.जाड असला की हत्ती म्हणतात. बारीक माणूस दिसल्यावर म्हणतात तुझ्याकडे पाहिलं की देशात दुष्काळ पडलाय असं वाटतं.जाड मनुष्य बघितल्यावर म्हणतात हा दुष्काळ जाड माणसांमुळेच पडतो.सहज कोणाला मदत केली तर म्हणतात यामागे काहीतरी हेतू असणार ! नाही केली तर म्हणणार साधी माणूसकी नाही.सरळ स्वभावाचा असेल तर म्हणतात अंगात थोडातरी स्वार्थ हवा होता.स्वार्थी असलाच तर म्हणतात सरळ स्वभाव हवा .स्वार्थाचा पैसा काय कामाचा ?खेळकर स्वभाव असला तर म्हणतात आचरट आहे.परिस्थितीचं गांभिर्य नाही.गंभीर असणंही त्यांना रुचत नाही.म्हणतात हसण्याची अलर्जी आहे.तुम्ही यशस्वी झालात तरी यांना अडचण होते.म्हणतात आमचं ऐकल्यामुळेच यशस्वी झाला.अयशस्वी झालात तर म्हणणार आमचं ऐकलं नाही .मग भोगा कर्माची फळं .लोकांचं काय घेऊन बसलात ? काहीही केलंत तरी त्याला नावं ठेवण्याची लोकांना सवय असल्याने त्यांचं म्हणणं किती मनावर घ्यायचं ?जग काय म्हणेल याची पर्वा करत आपलं जीवन का नासून घ्यायचं ?
मंगेश पाडगावकरांनी फार सुरेख शब्दात ही भावना व्यक्त केलीय.
फिदीफिदी हसतील ते हसू देत की !
बोटं मोडीत बसतील ते बसू देत की !
आपण का शरमून जायचं ?
कशासाठी वरमून जायचं ?
कशासाठी भयाने ग्रासून जायचं ?
फुलायच्या प्रत्येक क्षणी नासून जायचं ?